سبک خراسانی(دوره ی طاهریان-صفاریان-سامانیان)
...........................................
دوره ها ی تاریخی:
-طاهری
-صفاری
-سامانی
-غزنوی
.........................................
دوره ی طاهریان و صفاریان:
شعرای مهم:
-محمد بن وصیف(اواسط قرن سوم- شروع شعر فارسی با قصیده ای از او)
-بسام کرد
-فیروز مشرقی(در عصر عمروبن لیث صفاری)
-ابوسلیک گرگانی
-حنظله
-محمود وراق هروی
-مسعودی مروزی(شاهنامه ای سروده که سه بیتش مانده)
سبک این دوره:
بیشتر از نوع ادب تعلیمی که با لحنی حماسی در باب مهتری وخوی آزادگی داشتن
پند و اندرز می دهند.
بیشتر قطعه هستند و دو بیتی.
صنایع ادبی ندارند- تصویری نیستند-مستقیم و حرفی هستند و مبتنی بر منطق نثری موزون شده.
..........................................
دوره ی سامانیان:
-دوره ی رواج و تثبیت نظم فارسی
-سامانیان بسیار فرهنگ دوست بودند
شعرای مهم:
-رودکی(مثنوی وقصیده دارد-شعر او نمونه ی کامل سبک خراسانی قرن چهارم است- اشتمال بر
لغات مهجور-روح حماسی-روحیه ی شاد و سهل گیری در شعر)
-شهید بلخی(اولین غزل در آثار اوست با این مطلع:
مرا به جان تو سوگند و صعب سوگندی/که هرگز از تو نگردم نه بشنوم پندی)
ابو شکور بلخی(مثنوی به نام آفرین نامه دارد: به دشمن برت استواری مباد/که دشمن درختیست خشک از نهاد)
-دقیقی(به کار مدح توجه خاصی داشته- قبل از فردوسی به نظم شاهنامه پرداخت و گشتاسب نامه اش
که 1000 بیت است در شاهنامه آمده است و فردوسی از آن انتقاد تندی کرده- علاقه به زرتشت و
اصطلاحات زرتشتی دارد)
-کسایی مروزی(شیعی بود و از شهدای کربلا یاد کرده-از مدح بد میگوید-از غزل به معنای ابیات عاشقانه در
ابتدای قصیده نکوهش میکند-به زهد و وعظ توجه دارد و به این جهت مورد توجه ناصر خسرو قرار میگیرد)
-فردوسی(بزرگترین شاعر این دوره)
-منجیک ترمذی
-رابعه
در سبک این دوره:
-به لحاظ زبان مختصات فارسی کهن و سبک خراسانی
-حماسی/پند و اندرزی/شاد و به دور از یاس/خالی از اصطلاحات نجومی و طبی/اشاره بسیار کم به آیات و احادیث
ـبه لحاظ تشبیه قوی و قالبا از نوع محسوس به محسوس و گاهی محسوس به معقول
و در اواخر قرن چهارم استعاره هم دیده میشود
-بیشتر قطعه
-حرفی و مستقیم
-استفاده ی کم از لغات عربی
-فخیم و آهنگین تر از اشعار دوره ی طاهریان و صفاریان
- بسامد غزل بسیار ناچیز
..................................................
منبع: سبک شناسی شعر - سیروس شمیسا
...........................................
دوره ها ی تاریخی:
-طاهری
-صفاری
-سامانی
-غزنوی
.........................................
دوره ی طاهریان و صفاریان:
شعرای مهم:
-محمد بن وصیف(اواسط قرن سوم- شروع شعر فارسی با قصیده ای از او)
-بسام کرد
-فیروز مشرقی(در عصر عمروبن لیث صفاری)
-ابوسلیک گرگانی
-حنظله
-محمود وراق هروی
-مسعودی مروزی(شاهنامه ای سروده که سه بیتش مانده)
سبک این دوره:
بیشتر از نوع ادب تعلیمی که با لحنی حماسی در باب مهتری وخوی آزادگی داشتن
پند و اندرز می دهند.
بیشتر قطعه هستند و دو بیتی.
صنایع ادبی ندارند- تصویری نیستند-مستقیم و حرفی هستند و مبتنی بر منطق نثری موزون شده.
..........................................
دوره ی سامانیان:
-دوره ی رواج و تثبیت نظم فارسی
-سامانیان بسیار فرهنگ دوست بودند
شعرای مهم:
-رودکی(مثنوی وقصیده دارد-شعر او نمونه ی کامل سبک خراسانی قرن چهارم است- اشتمال بر
لغات مهجور-روح حماسی-روحیه ی شاد و سهل گیری در شعر)
-شهید بلخی(اولین غزل در آثار اوست با این مطلع:
مرا به جان تو سوگند و صعب سوگندی/که هرگز از تو نگردم نه بشنوم پندی)
ابو شکور بلخی(مثنوی به نام آفرین نامه دارد: به دشمن برت استواری مباد/که دشمن درختیست خشک از نهاد)
-دقیقی(به کار مدح توجه خاصی داشته- قبل از فردوسی به نظم شاهنامه پرداخت و گشتاسب نامه اش
که 1000 بیت است در شاهنامه آمده است و فردوسی از آن انتقاد تندی کرده- علاقه به زرتشت و
اصطلاحات زرتشتی دارد)
-کسایی مروزی(شیعی بود و از شهدای کربلا یاد کرده-از مدح بد میگوید-از غزل به معنای ابیات عاشقانه در
ابتدای قصیده نکوهش میکند-به زهد و وعظ توجه دارد و به این جهت مورد توجه ناصر خسرو قرار میگیرد)
-فردوسی(بزرگترین شاعر این دوره)
-منجیک ترمذی
-رابعه
در سبک این دوره:
-به لحاظ زبان مختصات فارسی کهن و سبک خراسانی
-حماسی/پند و اندرزی/شاد و به دور از یاس/خالی از اصطلاحات نجومی و طبی/اشاره بسیار کم به آیات و احادیث
ـبه لحاظ تشبیه قوی و قالبا از نوع محسوس به محسوس و گاهی محسوس به معقول
و در اواخر قرن چهارم استعاره هم دیده میشود
-بیشتر قطعه
-حرفی و مستقیم
-استفاده ی کم از لغات عربی
-فخیم و آهنگین تر از اشعار دوره ی طاهریان و صفاریان
- بسامد غزل بسیار ناچیز
..................................................
منبع: سبک شناسی شعر - سیروس شمیسا
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر